Vrijdag 9 augustus is het zover: dan vertrekken wij voor een reis van 3 weken naar noordwest Rusland en Estland. Met onze nieuwe ‘frontauto’ op zoek naar de verdwijnende restanten van de Koude Oorlog.
Hoe ziet ons globale reisschema eruit?
We reizen als gezegd met de auto. Door Duitsland en Polen gaan we in 2 dagen naar Litouwen.
Litouwen
In Kaunas, de tweede stad van Litouwen halen we Gerrit Krol, onze tolk op, die vanuit Sint-Petersburg daar naar toe is gekomen. We verblijven de eerste dagen in Litouwen om een paar locaties opnieuw te bezoeken om vergelijkingfoto’s te maken. We hebben foto’s verkregen die in de nadagen op één van de bases zijn gemaakt en we weten nu op welke. We gaan kijken hoe de situatie nu is in vergelijk met de jaren ’80. Totaal anders, we zijn er namelijk al in 2011 geweest en toen was de bases in deplorabele staat.
Daarna rijden we door naar de plaats Plateliai in noordwest Litouwen, voor een bezoek aan het enige SS-4 silosysteem dat uiteindelijk behouden zal blijven. Bij ons bezoek in 2011 hebben we gesproken met de conservator van het werk en deze heeft ons toen toegezegd dat het mogelijk zal zijn om enige officieren te interviewen die op de basis werkzaam waren toen deze actief was. We gaan kijken of ze dat daadwerkelijk willen als ze voor een camera mogen verschijnen.
Letland
Na afronding van de tocht door Litouwen gaan we door naar Aluksne in het uiterste noordoosten van Letland. Hier bezoeken we een tweetal locaties die nog niet eerder door ons bezocht zijn. Een ervan, die bij Zeltini, is in beheer bij een organisatie en zodoende beschermd en is te bezoeken door toeristen. Hopen dat de beheerder niet op vakantie is, we willen hem graag spreken….
In Aluksne moeten nog een aantal oudgedienden wonen die gewerkt hebben op deze bases. Kijken of we die kunnen vinden en te spreken kunnen krijgen voor de camera.
Rusland
Noordwest Rusland om precies te zijn, tussen Sint-Petersburg en Novgorod in het oosten en op de grens met Estland in het westen. Daar ligt ons belangrijkste operatiegebied voor deze reis. Twee silocomplexen bevinden zich hier en tevens een viertal oppervlakte lanceerlocaties, waarvan twee nog in gebruik zijn als militaire basis. Daar zullen we uit de buurt van blijven. Landschappelijk moet dit ook een fraai gebied zijn: landelijk – dun bevolkt – en met rivieren doorsneden, die uitmonden in het 4e grootste zoetwatermeer van Europa: het Peipusmeer, grenzend aan Estland. En rijk aan geschiedenis: van het ontstaan van het Tsaristische rijk via de Tweede Wereldoorlog tot in de Koude Oorlog.
Ter ontspanning zullen we een paar dagen een bezoek brengen aan Sint-Petersburg waar Gerrit het een en ander georganiseerd heeft voor ons. Hij heeft daar enige tijd gewoond, tijdens zijn studie Slavische talen.
Estland
Wisseling van de wacht. Tolk Gerrit Krol gaat ons verlaten, die moet weer aan de slag op de universiteit in Leiden. Wij zetten hem op het vliegveld in Tallinn (Estland) op zondag 25 augustus, waar een dag later mijn goede vriend Arjan Verweij komt ingevlogen. Hij gaat 5 dagen mee op reis in een rondje Estland waar we een zevental locaties gaan bezoeken, van de totaal 9 die er gedurende de Koude Oorlog in Estland zijn geweest. Nadat we Arjan weer in Tallin op het vliegtuig hebben gezet gaan wij ook huiswaarts, het hele stuk terug met de ‘frontauto’.
Letland
Op te terugweg door Letland pogen Martin en ik nog een bezoek te brengen aan het voormalige trainingsinstituut voor het lanceren van de rakettypen waarover dit project gaat. Aan de kust, in een duingebied even buiten Riga bevond zich een lanceerplatform en die willen we opzoeken. Wat resteert ervan? Het zal het laatste onderzoeksobject zijn tijdens deze reis.
In 2 dagen zullen we via Litouwen-Polen-Duitsland terug gaan naar Nederland, waar we op zondag 1 september weer hopen te arriveren.
Resumerend
In totaal zullen er naar verwachting 14 nieuwe bases worden bezocht waarvan 4 ondergronds, op alle locatie heeft het SS-4 raketsysteem gestaan.
U ziet: een vol programma en er zal hard gewerkt moeten worden om u als donateur te voorzien van nieuw beeld- en tekstmateriaal. We gaan ervoor, u hoort van ons!
Arnold Pronk 08-08-2013
